ENERGYGARDEN NL

De zesde keer al weer dat deze conferentie wordt georganiseerd. En de 5e keer in Groningen. En de vierde keer dat ik aanwezig was.
Mooi en bommetje vol programma , samengesteld door een team van New Energy Coalition. 

Veel Noordzee en wind, veel waterstof. Per dag 5 parallelle ‘streams’. Soms op andere lokaties. Zoals in het Forum Groningen (mooi uitzicht op Martinikerk), Groningen airport Eelde of bij Roeivereniging de Hunze. 

Veel ruimte om oude bekenden of nieuwe energieprofessionals te spreken.Als vervolg op de  Esbjerg Declaration eerder 2022, werd live werd -via de wonderen der techniek – het samenwerking manifest van Noord zee cluster organisatie  getekend door Marieke Abbink.

Inspirerende bijdrage van Rosalinde van der Vlies – Director EU Commission – Clean Planet: The role of Hydrogen Valleys in European energy independence. Op dag 2. 
Over REpowerEU, plan van de Europese Commissie om Europa onafhankelijk te maken van fossiel Russisch gas en olie ruim voor 2030. Met een belangrijke rol voor Hydrogen Valleys in heel Europa.

Stukje historie 

WMG2021: zie blog. 

WMG2020 is uitgevallen ivm Corona.

WMG2019 : Zie blog

WMG 2018:  Eerste keer dat ik erbij was: zie blog.

WMG 2017  Der Aa Kerk Groningen 13-14 sept 2017, max 200 p
Going for Synergy

North Sea Energy Symposium: Gas meets Wind – Rotterdam, 15 juni 2016, onderstaande foto uit een tweet van rene peters .
Goed kijken, sommige personen waren er ook toen al bij!

Kort geleden was ik te gast bij bakkerij van der Zee in Garijp. Samen met Reinier van der Vecht van Stork faciliteerde ik een workshop (verkenningstafel) als onderdeel van project Groene Waterstof Booster. 

Met een groep experts van KIWA, DNV, Summit Engineering en AMF Bakery systems verkenden we mogelijkheden en aandachtspunten voor het inzetten van (groene) waterstof in de bakkerij. 

Atze van der Zee

4e generatie

In juli hadden we de bakkerij  van 4e generatie eigenaren Atze en Oege van der Zee al eens bezocht: voor een kennismaking en als voorbereiding op de workshop. We waren toen al onder de indruk van de bakkerij, en nu we voor de tweede keer een rondleiding kregen, nog meer. Alle stappen van brood bakken zoals je dat thuis doet, maar dan in het groot. Reusachtige deeghaken, een meer dan huiskamergrote rijskast, robots die met bakblikken jongleren, 12.000 broodjes/uur, lopende banden met broden hoog bioven je hoofd langs, geprogrammeerde ovens. Een enorme koeltoren waar de broden die uit de lange tunnelovens komen in in grote cirkels van boven naar beneden draaien. Na twee uur zijn ze beneden en afgekoeld en kunnen verpakt worden. Dan in rekken en klaar voor vervoer. Om half drie s’ nachts komt de eerst chauffeur de voor hem klaarstaande rekken met broden laden. Dagelijks 8 vrachtwagens, een naar Nieuwegein (Cross docking) en de rest naar Noordelijke winkels en supermarkten.

Geur van vers brood

En natuurlijk de geur van vers brood, zo gauw je van het kantoor deel van het gebouw de bakkerij in gaat. Witte jas, haarnetje, handen gewassen en ontsmet en de schoenen ontsmet door het lopen over een bruggetje met draaiende borstels. Koud is het niet in de bakkerij, een graad of 26, door de continue gebruikte ovens. 6 dagen per week, 3 ploegen dienst. Alleen de zaterdag  wordt niet gebakken, dat is de schoonmaak dag. 

En verder?

De resultaten van de verkenningstafel hebben we besproken met de opdrachtgever Atze van der Zee. “Sommige van mijn vragen rond de mogelijke inzet van waterstof zijn beantwoord“, aldus Atze, “ik heb er wel meer vragen voor teruggekregen” . In ieder geval zijn er aanknopingspunten om verder na te denken en ‘no regret’ stappen te zetten in het verduurzamen van de bakkerij. 

Voor wie is zo’n GWB-voucher en wat kun je ermee?

De doelgroep bestaat uit  innovatieve MKB’s in Noord Nederland -Drenthe, Friesland en Groningen – die iets met waterstof doen of willen doen, en daarbij een zetje in de rug kunnen gebruiken. Met een voucher krijgt de MKB-er toegang tot waterstofkennis  en -ervaring en/ of de mogelijkheid om gebruik de waterstoffaciliteiten op EnTranCe te gebruiken. Met een bescheiden eigen financiele inbreng werkt de voucher als een soort hefboom: 1000 euro investeren om 5000 euro als ‘waarde’ terug te krijgen voor een ‘kleine voucher’;  4500 euro investeren  om 15.000 euro als ‘waarde’ terug te krijgen in geval van een grote voucher. En in veel gevallen is er naast het resultaat van de specifieke ‘voucher-vraag’, ook nog sprake van spin off in de vorm van verdiepte netwerkcontacten en/of nieuwe ideeën en/of uitbreidingen en/of nieuwe afspraken en/of kennisdeling.  

Hydrogreenn

Op 15 september werd de Hydrogreenn bijeenkomst georganiseerd bij Resato in Assen. In sneltreinvaart door waterstofland met Willem Hazenberg , en een korte presentatie van Tjerk Jansma projectleider Groene Waterstof Booster Het project is het vierde  (=laatste) jaar ingegaan en een van de  vragen is of en in welke vorm er een vervolg gegeven wordt aan het netwerk Hydrogreenn. Inmiddels ruim 400 leden in de linkedin groep, een deel daarvan komt regelmatig op de bijeenkomsten, die -onder de vlag van het project- georganiseerd worden.

Na een korte pitch over HyNorth door Rene Schutte gingen we over op het ‘hoofdgerecht’: een presentatie door Gerard Schuiringa van Resato, gevolgd door een rondleiding op de lokatie (paar minuten verderop) waar de waterstoftankstations in elkaar worden gezet.  In drie maten: kleine stations voor vloot van bedrijfswagens (100 kg H2/dag), grote stations voor (publieke) tankstations , tot 1000 kg/ dag en een XL station met een capaciteit van maar liefst  10.000 kg/dag. Dat zijn heel wat vrachtwagens en personenauto’s die per dag kunnen komen tanken: een vrachtwagen tankt zo’n 30-40 kg, een personen auto 5-6 kg. 

Hynorth

Voorafgaand aan de Hydrogreenn bijeenkomst was er al een andere netwerk bijeenkomst. Van HyNorth, een stichting, opgericht door o.a. Groningen Seaports en Gasunie, met als doel het “Investeringsplan waterstof Noord-Nederland” uit oktober 2020 een stap verder te brengen.

Deze bijeenkomst, mede georganiseerd door iTanks, begon ’s morgens om half 8, met een ontbijtje. Daar past ook een beschuit met muisjes bij: groene Resato muisjes. 

Op 11 mei was ik op bezoek bij Koninklijke Oosterhof Holman (KOH), op het hoofdkantoor in Grijpskerk. KOH is actief in de weg- en waterbouw en milieutechniek en deed mee met 1 van de deelprojecten van Groene Waterstof Booster. Hier ging het om gebruik van brandstofcellen van H2-planet in een zero- emissie energie-container. Bedoeld om op de bouwplaats off grid emissievrije  elektriciteit te leveren.  Dat is extra van belang voor projecten in of vlakbij natura 2000 gebieden. Met zon PV, opslag in accu’s, maar ook met waterstof waar met een brandstofcel weer elektriciteit van gemaakt wordt. De elektriciteit wordt ‘s nachts gebruikt om het elektrisch aangedreven materieel -graafmachines en heftrucks- weer op te laden.  

Het ging om het afrondend gesprek in het vouchertraject in het kader van  Groene Waterstof Booster. Mooie kans om ook op het terrein rond te kijken,. Met dank aan Freddy voor de rondleiding.