ENERGYGARDEN NL

De afgelopen jaren was ik betrokken bij het project ADAPNER een project van de Rijksuniversiteit Groningen en een drietal bedrijfspartners in het consortium. Zoals zo veel projecten in de hernieuwbare energie was ook dit project afhankelijk van een subsidie van NWO en de ondersteuning vanuit de consortium partners. Daardoor was het mogelijk om 2 promovendi en 2 dozijn afstudeerders aan het werk te hebben.  En nu is het project klaar, en daarmee ook mijn bijdrage aan dit boeiende project. 

Zoals vaker gebeurt, verandert de wereld tijdens de looptijd van een meerjarig project. We begonnen met biogas op boerderijschaal, en de laatste jaren kwam er steeds meer waterstof om de hoek kijken. Het werd steeds zichtbaarder wat de effecten van het maken van biogas (door vergisting van  mest) heeft op de bodemgesteldheid van het boerenland. Mooi om energie uit biomassa te maken, maar als je niet uitkijkt verstoor je daarmee de nutrienten kringloop (stikstof, koolstof)  in de bodem.  In de laatste maanden van het project ontwikkelden we een serious game die de complexiteit van de onderzoeksvragen laat zien: het Adapner Biogas game. Bedoeling was om dit spel op het geplande eindsymposium te spelen. Maar daar kwam Corona tussen. We zijn nog wel van plan om in het najaar -indien mogelijk – aan te sluiten met een andere groen gas of biogas evenement, om daar het spel te spelen. 

In het boekwerkje ‘Groene Ketens’ hebben we de belangrijkste  van het project opgenomen. Het is HIER te downloaden.
En het Biogas Game kun je downloaden op de website van WeGo. Kleine waarschuwing: het is echt complexe materie. Het maken van het spel heeft ons geholpen de samenhang tussen verschillende ketens te zien.

Een jaar geleden begonnen Lucas en ik met de ontwikkeling van onze H2-clinics. Korte uitleg over waterstof, wat is het, hoe maak je het, en waar wordt het gebruikt. En dan vooral: de deelnemers zelf waterstof laten maken. Zoals afgelopen november bij de provincie Friesland en in februari bij Stork

Recent hebben we een h2-clinic@home versie ontwikkeld.  Een mooie gelegenheid om een tweetal korte filmpjes te maken. Hieronder de links.

• H2- clinic, original  door Tineke
• H2- clinic @ home, door Lucas 

De geluid en beeldopnamen van ons als ’talking heads’ zijn gemaakt door Meinoud Sportel. Meinoud is documentaire maker en heeft meegedaan met de pilot van de h2clinic@home. Hij stelde voor de filmpjes te maken. Dank voor het idee en hulp bij het maken, Meinoud!

De film van de @home versie heeft Meinoud afgemonteerd, de andere heb ik zelf gedaan. Leuk om te doen, met imovie gaat dat heel eenvoudig als je een goede geluid (en beeld) basis hebt. 

Interesse in een H2 clinic voor bedrijf of organisatie, live of @home, neem contact op met EnergyGarden.

Twee jaar geleden alweer, 15 mei 2018, dat ik mijn laatste werkdag had bij Gasunie.  Een nieuw avontuur tegemoet als zelfstandig professional, onder de naam EnergyGardenNL. Afscheid van Gasunie als werkgever, maar niet afscheid van energie. Duurzame energie, energietransitie, rol van mensen in het energiesysteem van de toekomst. 

Wat gaat de tijd snel en wat gebeurt er veel in zo’n periode! Mooie opdrachten,  vooral op het raakvlak van onderwijs, onderzoek en bedrijven (innovatie). Eerst een biogas project, en langzamerhand steeds meer waterstof.  Met affiniteit met de inhoud, vind ik steeds beter mijn rol als verbinder en als katalysator in de energieketen. Hoe leuk is het om te zien dat er mooie projecten ontstaan en samenwerking groeit, mede door dat ik partijen bij elkaar heb gebracht.

Kennisdelen, in woord en geschrift, deed ik altijd al graag. Voor studenten, of bij bedrijven-teams. Daar is nu kennisdelen door middel van  beeld (tekeningen) en het geven van waterstof clinics bijgekomen. 

Is alles rozegeur en maneschijn? Tuurlijk niet. Waar ik geniet van de keuzevrijheid die ik heb om te bepalen welke opdrachten ik aanneem en mijn eigen tijd kan indelen, miste ik aanvankelijk de vanzelfsprekende nauwe contacten met directe collega’s. Het kostte me een tijdje om daar een nieuw evenwicht te vinden. Opdrachten met langere doorlooptijd zoals bij de Rijksuniversiteit Groningen en EnTranCe helpen daarbij. Daarbij ontstaan vanzelf nieuwe contacten. 

Minpunt: heel veel (alle?) projecten rond duurzame energie en energietransitie hangen  aan elkaar van subsidies. Zo’n subsidietraject duurt vaak dra-ma-tisch lang. Voor je het weet ben je 1 tot 1,5 jaar verder. Waarbij helaas mijn constatering is dat de subsidieverstrekker vaak niet gehinderd wordt door kennis van de inhoud, en zeer sterk is in het exact volgen van het administratieve proces. Onoverbrugbaar voor zelfstandigen of kleine bedrijven.
Ik pleit voor een lage-drempel-innovatiefonds, waar een klein team van  mensen uit de energiewereld, snel en laagdrempelig  kleine bedragen beschikbaar stellen aan innovatieve ondernemers. Steeds om een stukje uit te proberen, een aanname  te toetsen. En waar een deel, zeg 1 % van de subsidie pot van de verschillende overheden gestopt wordt. Wat zou je daar veel innovatieve MKBers mee kunnen helpen. 

Samen met Lucas geef ik regelmatig waterstof-clinics bij organisaties. In 1 uur een korte inleiding over waterstof, wat is het, hoe maak je het, waar gebruik je het voor, maar vooral: zelf maken. Met kleine experimenteersetjes. Gister, eind van de vrijdag middag waren we -voor de tweede keer- bij een groep medewerkers van Stork. Uitgenodigd door Michiel, Stork, locatie Groningen, die op Linkedin het verslagjes van de eerste keer had gelezen. Nu nodigde hij ons uit voor de technici en monteurs (E&I) van zijn afdeling. In de grote werkplaats waren drie grote tafels neergezet waar we de experimenten konden (laten) doen. Beamer met verlengsnoer, en presentatie op een grote witte schuifdeur geprojecteerd. In tweetallen aan de slag en -before long- draaiden overal kleine molentjes op elektriciteit gemaakt uit waterstof. 

Of ze ook een certificaat kregen, vroeg een van de deelnemers.
Best een goed idee eigenlijk. 

Chemiepark Delfzijl

Mooie lokatie voor het geven van een waterstof clinic. Op uitnodiging van Rene Hartman waren Lucas Lambers en ik  deze week op  bezoek bij Stork op het chemiepark Delfzijl. Altijd imposant, vind ik,  industriële omgeving. Vooraf veiligheidsfilm kijken, legitimeren, en met een busje van de receptie naar de Stork lokatie gebracht. Veiligheid voorop.

STORK

Enthousiaste groep en geanimeerde discussie. Na een korte presentatie over wat waterstof is en wat je ermee kan heel veel vragen en gedachten. Het praktijk deel, zelf waterstof maken, ging ook prima: alle groepjes  hadden binnen de kortste keren een molentje of wieltje draaien op waterstof, dat ze daarvoor zelf geproduceerd hadden.

Mooi om het gesprek te volgen tussen de Stork collega’s en te horen hoe zij nadenken over een toekomst waarin waterstof een grotere rol kan gaan spelen. Dat vraagt ook wat van de opleiding en training van de technici. Deze clinic was een mooi beginnetje om in gesprek te raken.