Barntalk 2020: Ruud Koornstra revisited

Vijf tot zes maal per jaar organiseert het Center of Expertise Energy van de Hanzehogeschool een zogenaamde Barntalk. Aansprekende figuren uit de energie- of duurzame wereld vertellen hun verhaal. Vooraf en achteraf volop netwerkmogelijkheden. De bijeenkomsten vinden plaats in de EnergyBarn op EnTranCe, de energie proeftuin van de Hanzehogeschool in Groningen. 

De Barntalk van 7 januari was bijzonder in een paar opzichten. Begon met een bloemetje en bedank voor Klaas Jan Noorman, ‘founding father’ van de Barntalks. Voor het eerst was er een spreker op ‘herhaling’. Ruud Koornstra.

“Vergeet de wonderen niet. De stoommachine was een wonder. Iets wordt een wonder genoemd, tot vlak voor het moment dat het er echt is. Ik geloof in wonderen. Paradijs op aarde in dit decennium. “

In 2019 was hij ook de eerste spreker van het jaar, en eindigde toen met ‘volgend jaar kom ik terug met wat er allemaal gebeurd is’. In 2020 weer van de partij. Op zijn ‘Ruuds’, niet politiek correct. Wel enorm gedreven. Ik was, meer nog dan vorig jaar, onder de indruk van zijn visie, en de manier waarop hij werkt aan duurzaamheid. Soms teksten een professioneel cabaretier waardig, dan stuiterend enthousiast, en andere momenten serieus en (zelfs) rustig. 

We hebben het vernuft, het geld en het ondernemerschap , daarom moeten wij als Nederland voorop lopen. Wij kunnen verschil maken.

IJzersterk vond ik zijn stuk over zijn zoektocht naar de werkwijze die past bij een ambitieuze missie, een VN missie, de SDG’s (sustainable development goals). Ruud vertelt over de gesprekken die hij voerde met hooggeplaatste militairen (VN missie), en wat elementen zijn in de aanpak van hun missie.
“Hoe doe je een oorlog?“, was de vraag van Ruud aan de hoge militairen.
Antwoord was: begin met inrichten van een mission control. Een Bunker vol media propaganda politiek, vooral business intelligence. Maar 10 % van het werk zit in wapens, soldaten en strijd.

Met Militaire precisie missions control inrichten voor de verschillende SDG’s.
Ruud vertelt over een recente wedstrijd waarin MBO studenten met innovatieve oplossingen kwamen: Recht uit zijn hart: “Jonge mensen, geef ze de ruimte. Je staat versteld van hun kwaliteit en goede ideeen.”

Dus Ruuds richting voor de VN missie : realiseren SDG’s dit decennium (of in Ruuds woorden ‘creeren van paradijs op aarde in 10 jaar’ .) is de VN missie route te volgen.

– Team samenstellen
– 16 missions controls per SDG
– en een command center
Dan met ‘militaire precisie’ de missions control inrichten.
Binnen 10 jaar mensen op de maan?
Ook gelukt.
Dan kan ook: binnen 10 jaar SDG’s gehaald (+paradijs op aarde)

Nodig: Mensen met lef.
Oproep: doe mee met mission controls.

We hebben meer schuurtjes nodig. En expeditioneel onderzoek.
Wil je daar meer over horen, dan kun je tzt de hele Barntalk nog een keer nakijken en luisteren. Aanrader. <link volgt>

 

2018 – 2019 – EnergyGarden van start

2018-2019

Nieuwe start als zelfstandige vanaf juni 2018. EnergyGardenNL gaat van start. Met de eerste periode veel gesprekken, voldoende tijd om allerlei netwerkbijeenkomsten te bezoeken, rond te kijken. En te gaan ervaren hoe het is om als zelfstandige opdrachten te vinden en alles zelf te regelen. Heel anders dan de bijna 30 jaar bij Gasunie. Spannend en boeiend. 

Adapner –  biomassa en biogas – november 2018- JUNI 2020

Adaptive Logistics in Circular Economy, kortweg ADAPNER , is een vierjarig project, waarin onderzoek wordt gedaan naar het logistieke proces rond biomassa en biogas zodat de regionale economie duurzaam versterkt wordt en de productie van biogas rendabel is/wordt.

Klik hier voor meer
en hier voor het eindrapport

Waterstof  in vogelvlucht en zelf maken – Vanaf juni 2019

Bijna elke week is er wel weer wat in het nieuws over waterstof. Van ‘Wondermiddel voor de energietransitie’ tot ‘oude wijn in nieuwe zakken’. Of iets er tussenin.

Maar wat is waterstof nou eigenlijk?
Hoe ziet het eruit?
Hoe maak je het?
Wat kun je er mee?

We hebben een H2 clinic ontwikkeld van 1 uur.  Voor medewerkers in organisaties die willen ruiken aan waterstof.  Die het leuk vinden om ‘s avonds thuis te kunnen zeggen: Weet je wat ik vandaag gedaan heb?
Ik heb waterstof gemaakt!


In niet meer dan 1 uur geven we basis-informatie over waterstof
én kunnen deelnemers zelf waterstof maken. Groepen van 15-20 personen, als onderdeel van een duurzaamheidsdag, in house.
Op de klimaattop Noord van 31 oktober 2019  laten we de waterstof keten in het klein zien. Van productie tot gebruik.

Filmpje uit juli 2020 over de clinic hier.

Docent- VANAF 2019 

De Hanzehogeschool in Groningen heeft naast een groot aantal schools ook brede ‘Centers of Expertise’, over alle opleidingen heen. Een daarvan in het center of Expertise Energy. Voor verschillende opleidingen lever ik een bijdrage als docent of coordinator. Bijvoorbeeld de Minor Energy Markets (sept-okt 2019 en feb-mrt 2020) en de Master SeSym.

Klik hier voor meer

Presentaties en demonstraties – 2019 en eerder

Afgelopen jaren ook regelmatig presentaties gegeven (als gastdocent bij een EDI cursus: Gaswaardeketen/International Gas Value Chain) of recent een demonstratie als ‘doorlopende voorstelling‘ bij een waterstofexperiment of toelichting bij een project poster.

Klik hier  voor meer

Overzichtspresentatie  Waterstof – feb 2019

Enkele ondernemers uit Ooststellingwerf zijn zich aan het oriënteren op een fossielvrije(re), energiezuinige(re) en inclusievere toekomst.
Een van de opties om te onderzoeken is een mogelijke rol van waterstof in  een te bouwen Smart Transferium gebouw en in mobiliteit in de regio.
Een adviseur van de ondernemers heeft EnergyGarden gevraagd een overzicht te maken van waterstof, fysieke, technische, commerciële, wetgevings- en financiële aspecten.

Groene Waterstof Booster:  Juni- December  2018

Subsidieaanvraag traject gericht op het bouwen van een innovatie-ecosysteem op het gebied van waterstof.
Opdrachtgever: Hanzehogeschool

  Klik hier voor meer.

Human Capital in de Energietransitie (HUCAP) –  juni-dec 2018

Hoe laten we MBO, HBO en WO energieonderwijs beter aansluiten op de behoeften van het-innovatief- MBK.
Opdrachtgever: New Energy Coalition

Klik hier voor meer.

 

4 op een rij

Christiaan, Jorick, Tineke, Rene en Jelle

Op 10 december was ik aanwijzig bij de buluitreiking van 4 studenten tegelijk. Allevier zijn ze afgestudeerd aan de Rijksuniversiteit Groningen. Het laatste deel van hun masterstudie trokken ze samen op en ze vonden het niet meer dan vanzelfsprekend dat ze ook samen hun buluitreiking wilden. Zo georganiseerd dat dat in de senaatskamer van het academiegebouw kon. Een maar, het was om 9 uur ’s morgens, dus nog te vroeg om aansluitend naar de kroeg te gaan. Dat hebben ze voor de avond geregeld.

Hier is de zaal nog leeg
Even de voorzittershamer uitproberen

Mijn link met deze studenten is dat ze allmaal zijn afgestudeerd onder het project Adspaner, waar ik projectmanager/projectadviseur ben. Bijna een jaar geleden organiseerde ik een bijeenkomst bij Gasunie, waar de studenten hun begeleiders en 5 Gasunie-collega’s aanwezig waren. Een geanimeerde bijeenkomst waar de Gasuniecollega’s enthousiast vertelden over de verschillende groen gas, biogas of waterstofprojecten waar ze mee bezig waren. Uit dit eerste gesprek kwamen de afstudeeronderwerpen voort.

Jorick van der Vlag, Rene Schuppert, Christiaan Hurulean en Jelle Keizer

Jorick en Rene studeerden af bij Gasunie, Christiaan bij Green Goods Texel en Jelle bij Rendo in Meppel. Martin Land, studie begeleider van de vier , vertelde dat het voor het eerst was dat een (vrienden)groep studenten die samen afstudeerden, ook allemaal het cijfer 8 kregen. Top !

Extra leuk was dat ik deze keer achter de tafel kon plaatsnemen en dus goed zicht had op de afstudeerders. Als je in de zaal zit zie je alleen de ruggen. 

Waterstofstraatje op EnTranCe

Op EnTranCe, de energieproeftuin op het Zerniketerrein in Groningen,  worden verschillende cabines voorzien van aansluitingen en veiligheidsaanpassingen om experimenten met waterstof te kunnen doen. Onderdeel van het project de Groene Waterstof Booster is een testomgeving voor dit soort experimenten op te bouwen. Voor experimeneten van productie via electrolysers tot testen van eindgebruikerstoepassingen.

Deze vier cabines op rij vormen straks een waterstofstraat. De twee witte containers zijn  al in gebruik, de twee blauwe worden nu klaargemaakt.

Alleen het straatnaambordje is nog niet ingepland. Bij deze toegevoegd. 

De fundering van de stelconplaten rechts op de foto is al eerder verstevigd. Dit zal de aan- en afvoerroute worden van tubetrailers met waterstof. 

Experimenten met H2 in Cabin G1

De Dijk – innovatie in wind

Op de Oostpolderdijk, een zeedijk -een primaire waterkering-  ten oosten van de Eemshaven wordt door Innogy gewerkt aan drie windturbines die op de zeedijk staan -of eigenlijk op de binnenberm van de dijk. Dat is heel bijzonder, en een primeur. Windturbines op land staan tot nu toe altijd binnen de dijken. Wind op zee, de naam zegt het al, plaatst de turbines verder op zee. Dit project zit er tussen in, op de grens van land en zee, op de zeedijk.

Bron: Ommalanderdiek
Innoveren tijdens het project

Dit project is op een  innovatieve manier aangepakt. De gebruikelijke werkwijze is: je begint met de windmolen en het fundament; een zo klein mogelijke grondplaat gefundeerd op hele diepe palen, om zo weinig mogelijk land van de boeren te gebruiken.

Acht jaar geleden begon Innogy  te denken over  ‘molens op de zeedijk’ . Dijken  houden er niet van om met palen doorboord te worden. In dit project werd het omgedraaid: er werd begonnen met de dijk en het primaire doel van een (zee)dijk: water tegen houden. Het dijklichaam mocht dus niet aangetast worden, niet tijdens de bouw en niet als de turbines er uiteindelijk zouden staan. In 2017 sloten het waterschap Noorderzijlvest en Innogy een overeenkomst , een unieke samenwerking in het project zowel voor de water- als voor de windwereld.

Grondversteviging ter plekke

In een iteratief project met Arcadis en ABT is het ontwerp gemaakt, en door  onder andere de firma Bodembouw is met de werkzaamheden gestart.  Er is voor gekozen te gaan bouwen op de ‘schouder’ aan de landzijde van de dijk. Halverwege is een plateau waar een grote plaat op komt te liggen, zonder fundering van lange palen.  Er is een  innovatieve manier van grondversteviging toegepast, de zogenaamde Cutter Soil Mix Techniek (CSM) waar op een bijzondere manier de bestaande grond ter plekke wordt verstevigd met cementlichamen. Het was nodig om de  dijk te verstevigen in verband met de ligging in het aardbevingsgebied. In goed overleg met de dijkbeheerder Waterschap Noorderzijlvest zijn de grondwerkzaamheden voor de beide projecten gecombineerd. 

Klimmende kraan

Na het stormseizoen  (november-april) zullen de drie turbines worden geplaatst in zomer 2020. Omdat er weinig plaats voor grote kranen op/ nabij de dijklichamen is, zal de opbouw van de turbines met zelfklimmende kranen uitgevoerd worden.  Dat zal vast veel kijkers trekken. 

Als je een beetje googled kun je veel informatie vinden over dit soort projecten. Voor meer informatie Energierijke dijken,  ‘Dankzij de dijken’ of de website van bodembouw. In de ontwikkelingsfase was Martine van Gemert projectmanager. 

In gesprek over waterstof met provincie Friesland

H2-clinic

Op 18 november was EnergyGarden aanwezig bij de provincie Friesland voor een interactieve middag over waterstof. We begonnen met onze H2-clinic voor een geinteresseerde groep medewerkers van de provincie, voornamelijk uit de duurzaamheidshoek, maar ook enkele collega’s van andere afdelingen. Na een korte presentatie van Lucas en mijzelf, volgde ’the fun part’… het zelf waterstof maken. Onze contacpersoon bij de provincie Jan Jaap Dicke, had geregeld dat we de (reusachtige) commissiezaal in het provinciehuis konden gebruiken. Mooi was dat hier een serie lage tafels klaarstond waarop we de vier experimenteersets neer konden zetten.
Ook nu weer volop enthousiame om zelf iets te doen, te maken. Hands on. Dat werkt prima in zulke kleine groepen, iedereen doet mee. 

Instructie vooraf door Tineke
Hands on: Gerda, Jack en John
Lucas legt uit
Sjef, Gerwin en David op weg naar waterstof maken
Verdiepende sessie

Het tweede deel van de middag hadden we een waardevolle discussie aan de hand van 4 thema’s.

  • Waterstof en industrie
  • Waterstof en gebouwde omgeving
  • Waterstof en mobiliteit 
  • Waterstof en opslag.We verkenden de mogelijkheden en initiatieven die al lopen of gepland zijn buiten de provincie, en ook waar aanknopingspunten zitten voor Fryslan zelf.
    Duidelijk werd dat waterstof geen one size fits all of wondermiddel is. Wel kan het in bepaalde delen van het energiesysteem een bijdrage leveren. 

Conferentie Egatec2019: jonge onderzoekers

Op 7 en 8 november vond EGATEC2019 plaats op EnTranCe, het energieproeflab in Groningen.Egatec is een tweejaarlijkse conferentie over gas technologie en technieken. Georganiseerd door Marcogaz, Gerg en -dit jaar- EnTranCe.  Ruim 100 deelnemers uit verschillende Europese landen. Veel informatie, presentaties en forum gesprekken. Over projecten in Groningen en in Japan. Over gastoepassingen, energiesystemen van de toekomst, nieuwe technieken en opslag. Over bedreigingen en kansen.

Ook deze keer een competitie voor jonge onderzoekers. De acht finalisten, 5 promovendi, 2 master studenten en 1 bachelorstudent, mochten hun onderwerpen pitchen tijdens de conferentie. Bij de lunch gelegenheid om bij de posters van de jonge onderzoekers te gaan kijken en extra vragen te stellen. ’s Avonds bij het walking conference diner (het diner komt naar je toe) werden de prijzen voor beste pitch, posterpresentatie en onderzoek uitgereikt.

1e prijs, Martin Kientz: hernieuwbare methaanproduktie door katalytische CO2-reductie aan ijzerelectroden door middel van zonlicht

Conference diner in het Groninger Museum, met kans om twee lopende tentoonstellingen te bezoeken, van Daan Roosegaarde en Alessandro Mendini (ontwerper van het Museum).

Ook voor grote mensen leuk om met licht te spelen…

Vergroenjegas goes MKB

Op 5 november was ik bij de promotiedagen voor het Noordelijk bedrijfsleven in de Martinihal in Groningen. Daar kwam ik bij de stand van de gemeente Groningen ook Wildrik en Patrick tegen van Vergroen je Gas.

Patrick, Wildrik, bezoeker x, bezoeker Charles

Mooi initiatief waarbij de consument haar of zijn eigen gasverbruik kan vergroenen door het aanschaffen van zogenaamde garanties van oorsprong.  Voor de consument is het niet makkelijk aan groencertificaten te komen, en Vergroenjegas kan daarbij helpen. 

En sinds 5 november biedt Vergroenjegas de dienst ook aan aan MKB bedrijven. Succes!

 

 

Superselfie WaterstofMan

Klimaattop Noord Nederland 2019. Ik stond er met een stand van Energygarden om waterstof toe te lichten aan de hand van een experimentele opstelling en de H2 clinic te promoten.
En met een banner van de waterstof-man, geleend van Robbert van der Pluijm. Ontworpen tbv HyStock/ TSO2020 project, en nu breder ingezet voor waterstof in het algemeen. Vandaag als de bron van een #superselfie: zoveel mogelijk mensen op een selfie met de waterstofman. Dank allemaal.
Mogelijk komen er nog een paar bij, niet iedereen heeft de foto al naar me toe gestuurd. Samen op weg naar een CO2 neutrale toekomst. Met daarin ook een rol voor waterstof.

Waterstofman ten voeten uit

Afbeelding 1 van 36

 

Voorbereiding Klimaattop Noord: super selfie

Twee jaar geleden INSPIRATIE-SESSIE

Twee jaar geleden op de Klimaattop Noord 2017 gaf ik in de EnergyBarn op EnTrance een presentatie over EnergyGarden. Een inspiratiesessie over de manier van samenwerken aan de energiewereld van de toekomst. Eerste keer dat ik in het openbaar over EnergyGarden sprak.

EnergyGarden stand op beursplein

Morgen op 31 oktober is de Klimaattop Noord 2019 op het voormalige Suikerunieterrein in Groningen. Nu bemens ik een showcase (stand) op het beursplein. Met uitleg en toelichting over de waterstof clinic. Voor organisaties die behoefte hebben aan een eerste kennismaking met waterstof.

Ik kijk uit naar mooie gesprekken. En doe een oproep aan bezoekers om een selfie te maken bij de banner met het waterstof-mannetje en die naar mij op te sturen.  Zodat een volgend blogbericht kan  bestaan uit een hele serie klimaattopbezoekers op de foto. Ik hoop op minstens 38 selfies (het standdnummer op de klimaattop).