Hydrogreenn 14 december 2021 @ EnTranCe

Kennisdeling, informatie-uitwisseling, nieuwtjes, filmpjes en netwerken. Waterstof Noord-Nederland, MKB. Bijna al deze aspecten kwamen aan bod in de Hydrogreenn bijeenkomst van 14 december op EnTranCe.

De sprekers waren in de EnergyBarn op EnTranCe. De deelnemers aan de bijeenkomst achter de buis. Alleen het netwerken hebben we moeten missen.

Met de klok mee van linksonder:
Daisy Tempelman, Jan jaap Aué, Mirjam Kramer, Tjerk Jansma en Cor Scholte.

 

Cor Scholte: Ik ben van het aanschouwelijk onderwijs

Johan Enters: Kennisuitwisseling in consortium is belangrijk

Kees Mark: Dialoog is nodig om duidelijkheid te creëren. Er zijn heel veel vragen, niet alleen technische, maar ook juridische.

Volgende Hydrogreennbijeenkomst : 17 februari 2022.

Noorderpoort studenten Waterstof

Een groep studenten van Noorderpoort – Energy& Maritime is net begonnen met de keuzemodule waterstof. De docent Jan Jaap Das had een excursie naar EnTranCe geregeld. Op vrijdagmiddag 15 oktober ontving ik ze voor een presentatie in het Energy Academy gebouw in Groningen. Op de vraag ‘waar denk je aan als je het woord Waterstof  hoort’, antwoordde de groep met onderstaande woordwolk. Benieuwd welke antwoorden ze geven nadat ze de waterstof keuzemodule hebben afgerond.

Daarna wandelden we naar EnTranCe voor een rondleiding op de proeftuin. Beetje wind (en windtunnel), beetje zon (vast opgesteld en drijvend), vooral waterstof. Het allereerste waterstofbusje van Holthausen (die willen we nog steeds rijdend proberen te krijgen met hulp van studenten), de waterstof CV ketels in de Waterstofstraat, de waterstofopslag en het Hydrohub-project-in-aanbouw. En natuurlijk de Energy Transition Bridge, het bovengrondse , kleurrijke utiliteit-systeem. Met binnenkort naast warm en koud water, aardgas en elektra/data kabels …. de waterstofleiding. 


 

New Energy Forum 2021 – waterstofman

Als special guest hadden we vanuit de Groene Waterstof Booster Waterstofman uitgenodigd. Die zorgde voor een vrolijke noot op het New Energy Forum  festival 2021. En die erg fotogeniek was in zijn blauw met groene pak: een soort kruising tussen superman en een smurf, met een onweerstaanbare lach. 

De avonturen van waterstof man kun je via deze ‘unofficial’ aftermovie bekijken. Openen in je browser met als paswoord : Forum.

Als je wilt weten welke acteur de rol van waterstofman speelde, kijk de film helemaal uit, ook na de aftiteling.

Hij wandelt ook rond in de livestream die op 24 juni was opgenomen over het project. 

New Energy Forum 2021 – live stream

Op 24 juni werd op EnTranCe het New Energy Forum gehouden. Vroeger bekend als het Transfuture festival en door EnTranCe georganiseerd. Dit jaar breder opgezet en door EnTranCe samen met partners New Energy Coalition en Hive mobility georganiseerd.

Een beetje een experiment, want in verband met nog steeds geldende corona maatregelen kon het festival niet met bezoekers on site worden georganiseerd. Het was daarom een hybride uitvoering, met op EnTranCe de sprekers, en allerlei demonstraties. En de bezoekers konden live, digitaal, het festival volgens. Via een netwerkalp, via verschillende web ex strams en via livestreams. Om de presentaties live mee te kijken en er op te reageren.
Het programma werd gehost door Diederik Jekel, en als rode draad door het programma liep collega Marloes Nieuwenhuis als razende reporter over het terrein.

Vanuit project de Groene Waterstof Booster hadden we een stand op het pleintje voor de EnergyBarn. Met een banner van het project, special Guest Waterstofman en de Magneettafel die gebruikt is bij communicatie rond project Waterstof wijk Hoogeveen. En in de middag hadden we een heel kwartier ruimte in de live stream met de razende reporter. Daar kun je een heleboel in doen. Mooi dat alles niet alleen live gestreamd is, maar ook is opgenomen. Hier is de link.  

Wat aan zo’n live uitzending vooraf gaat: heel draaiboek maken, van minuut tot minuut. Vooraf oefenen hoelang het lopen is van de ene plek naar de andere. Beschrijven wat er gezien gaat worden (en wie degene is die in beeld gaat komen) . Van te voren bedenken vanuit welke hoek de camera het beste kan meekijken.

 ‘ s Morgens een generale repetitie.  De razende reporter Marloes had een eigen regisseur die haar de hele tijd begeleidde. En ook de voorbespreking regisseerde.  Last minute hebben we nog wijzigingen aangebracht: het oorspronkelijke idee was om in het laatste stukje van het kwartier live de cabin met de waterstofketels te laten zien. Daarvoor moet je een trappetje op en af, over de Energie Transitie Brug op EnTranCe . Bij de voorbespreking bleek dat dat niet handig was met een live camera op de schouder  Lastig voor de camera man, die geen hand vrij heeft om de reling vast te houden. En lastig om de camera stil te houden, de kijkers thuis zouden daar ‘zeeziek’ van worden. 

Voor een filmpje met de belevenissen van Waterstofman op het New Energy Forum:  hier verder.

In gesprek met: Rene Wit en Martijn Zonjee

Een van de spaarzame keren dat ik EnTranCe bezoek in corona tijd kom ik Rene en Martijn tegen. Kom even kijken in de cabin, we zijn leuke dingen aan het doen, roept Rene.
Rene Wit is managing director van WE|doubleyouenergy en gelinkt met H2planet. Rene heeft zich na zijn werkzame leven in de olie en gas, na zijn pensionering helemaal gestort op de hernieuwbare energievoorziening en in het bijzonder waterstof. Groen waterstof dan wel.
Je kunt hem bijna dagelijks op EnTranCe vinden waar hij aan het sleutelen en bouwen is aan waterstoftoepassingen. 1 van die toepassingen gebruikt hij elke dag zelf: een waterstoffiets om van zijn woonplaats Haren, naar de energieproeftuin EnTranCe te komen. Waterstof maakt hij thuis uit groene stroom van zonnepanelen.

Martijn heeft binnenwerk van de brandstofcel helemaal opnieuw ontworpen en meer toegankelijk gemaakt.

Momenteel is Rene bezig om met afstudeerder Martijn Zonjee de overall efficiency van een brandstofcel te verhogen. Hoe dan.? Een brandstofcel maakt stroom uit waterstof, maar daarbij komt restwarmte vrij waar vaak niets mee gedaan wordt. Een luchtwarmtepomp kan efficiënt werken als de ingaande lucht niet te koud is. Dus een beetje voorverwarmen van de lucht (op koude dagen) kan helpen. En daar zijn Rene en Martijn mee bezig.

Koppelen restwarmte als output van de brandstofcel om de ingangslucht van een luchtwarmtepomp op te warmen. De restwarmte gaat niet verloren, de efficiency van de warmtepomp gaat omhoog: totale efficiency systeem verhoogd! Op de foto het leidingwerk van de warmtepomp (linksboven) naar het warmwatervat (rechts).
Via de brede doorzichtige buis links gaat de warmte (uitgangs)lucht van de brandstofceel bovenlangs naar de luchtinlaat van de warmtepomp (groene doos).

Eerst het technisch allemaal aan de praat krijgen. Dan naar manieren kijken om daadwerkelijk de efficiency te meten en vast te stellen hoe hoog de overall energy efficiency van het systeem is. 
Dat wordt ongetwijfeld een klapper, zegt Rene, enthousiast als altijd, en we hebben al een afnemer voor een demonstratieproject. 
Zijn grote grijns zit verborgen achter het mondkapje, maar ik weet zeker dat die er is. 
 

Waterstof en Veiligheid – Live op EnTranCe

Met gepaste maatregelen konden we op 29 april de tweede versie van de training Waterstof en Veiligheid live organiseren. Op EnTranCe, de energieproeftuin van de Hanzehogeschool. In maart 2020 heb ik deze training, onder de vlag van project de Groene Waterstof Booster ontwikkeld. De eerste uitvoering was gepland half april 2020. Dat werd oktober 2020- on line. Maar nu, een jaar later en bijna zoals bedoeld, konden we terecht op lokatie op EnTranCe. 

Collage met op bovenste rij van los naar rechts: H2-buggy van Cor Scholte, Alfons Krom, Cees Lock en Ted Wildenberg.

In de EnergyBarn  van EnTrance is het mogelijk om goed op afstand van elkaar te blijven, voor het ’theorie’ deel van de training. Het praktijkdeel was buiten gepland. Met steeds een blik op de buienradar (wat veel regen die dag!) lukte het ons de rondleiding over de proeftuin zo goed als droog af te ronden.
Met: Ted Wildenberg over het Waarom van Waterstof en de Waterstofinfrastructuur op EnTranCe. En de vele leerpunten uit het project Waterstofwijk Hoogeveen. En Alfons Krom over Wat waterstof is, de overeenkomsten en verschillen met aardgas. Als voorbeeld liet hij de casus van de waterstofleiding in Zeeland zien. 
De demonstratie van de eigenschappen van waterstof aan de hand van de waterstoftafel door Cees Lock van KIWA konden we overdekt doen in ‘de hangar’ bij het hoofdgebouw. Niet warm, wel droog. 

Ketel op de voorgrond op waterstofvlam (niet voorgelegd, vlammen wat compacter. Ketel op de achtergrond op voorgemelde aardgasvlam, vlammen waaieren wat meer naar buiten uit, om de ketel heen.
“Het lijkt wel een examenopstelling”, zei een van de deelnemers
H2 Buggy, geruisloos
Welke ballon knal het hardst

De akoestiek van de EnergyBarn is niet optimaal, zeker niet als het ook nog heel hard gaat regenen op het golfplaten dak. En af en toe werden we even overstemd door de (toren)balkjes die in de nok van de energybarn, achter de 
Tip voor mezelf voor een volgende keer: gewoon meteen de sprekers aan het begin een headset geven 🙂

Interesse in een volgende training?  

Houd de website www.groenewaterstofbooster.nl in de gaten of stuur een mail.

Gastcollege bij Werktuigbouw – waterstof in gebouwde omgeving

Zo’n 40 werktuigbouwstudenten van de Hanzehogeschool volgden afgelopen twee maanden het vak Hydrogen and Fuel cells. Techniek, theorie, formules, achtergronden. Dat werd voor het eerst gegeven en er was flinke belangstelling.

Ik gaf een van de (gast)college’s, online. 
Hydrogen in built environment

Mooi voor de studenten dat er ook praktijkessen waren: een dag op EnTranCe in kleine groepen. In tweetallen werd het practicum gedaan, met een testopstelling met een kleine electrolyser en brandstofcel waaraan gemeten kon worden. Een felle bureaulamp als ‘kunstzon’ om de zonnepanelen te beschijnen om groene stroom te maken. 

Practicum, op de voorgrond Nikki
Practicum : Wibbe Jochum (links) en Niels

En als slotstuk: een demonstratie van waterstof mbv. de Hanze-waterstoftafel: hoe het brandt, hoe het ruikt, hoe snel water kookt. Een vergelijking van de fysische eigenschappen van waterstof met butagas. 

Docent Cor Scholte – Hanzehogeschool – demonstreert de eigenschappen van waterstof aan werktuigbouw-studenten.
In daglicht kun je waterstofvlammen niet zien (bij de rode pijl); op de warmtecamera zie je de vlam wel. Het waait.
Hoe snel detecteer je waterstof: een sensor boven in de twee meter lange pijp. In de ene waterstof (stijgt supersnel), in de andere butagas. Heel langzaam.

VLOG BLOG = BLOG over een VLOG

Onderdeel van project de Groene Waterstof Booster van een consortium van 12 Noordelijke partijen is de H3-demonstrator. Een omgeving waar waterstof toepassing voor het verwarmen van huizen en gebouwen wordt gedemonstreerd en getest. De H3-demonstrator staat op EnTranCe, de energieproeftuin van de Hanzehogeschool op de Campus in Groningen.
Omdat we op dit moment nog nauwelijks -live- bezoekers kunnen ontvangen, kijken we naar andere manieren om contact met geïnteresseerden te krijgen. 

Het Vlog productieteam, op 1,5 meter

Zo hebben Teun en Areke een communicatieplan gemaakt waar ze elke maand een vlogje publiceren. Aan mij de eer om in het eerste vlogje geïnterviewd te worden. De opnamen zijn gemaakt bij ons in de tuin, op 30 maart, een van de twee wonderschone lentedagen met temperaturen van bijna 20 graden.  Het resultaat vind je hier: VLOG en Interview .

Na het werk – communicatieplan bespreken en aanvullen, Vlog opnemen, interview doen – was er ook  nog even tijd om in de tuin rond te kijken. EnergyGarden = Energy + Garden. Da’s geen toeval.

Brandstofcel systeem door en voor studenten in samenwerking met bedrijven

Afstuderen in de waterstof

Studenten Jur de Vries en Scott Witjes zijn onder begeleiding van VGM-coordinator Lex Bosma en docent Cor Scholte bezig met het opbouwen van een brandstofcel-systeem. Jur en Scott zijn studenten van de HBO opleiding Werktuigbouw aan de Hanzehogeschool Groningen. Jur doet zijn afstudeeropdracht bij EnTranCe en Scott in opdracht van Eekels Technology. Beiden maken gebruik van de Innovatie Werk Plaats (IWP) van EnTranCe en de practicumruimte van de Groene Waterstof Booster.

Jur de Vries kijkt of het koelsysteem echt goed dicht is. Linksonder de ventilator van het koelsysteem, rechts boven het rode expansievat.
Test geslaagd

Met een brandstofcel kan waterstofgas omgezet worden in elektriciteit. Hierbij komt de nodige warmte vrij en daarom is ook een koelsysteem nodig.
Jur is verantwoordelijk voor het koelsysteem en Scott voor het waterstof gedeelte: brandstofcel en aanvoer waterstof.
Op 16 maart is het koelsysteem onder druk gezet en beproefd. Test geslaagd!
Het koelsysteem bleek lekdicht te zijn.

Scott Witjes, tussen de dozen en spullen, bezig met het ontwerp van het waterstofsysteem. Op de muur verschillende prints van het ontwerp van het systeem.
En verder

Twee andere afstudeerders Elektrotechniek, Tom Tieben en Sander Kiers, zijn bezig met de elektrische conversie achter de brandstofcel. Begeleiding door docent Oscar Grooten.
Uiteindelijk zal de opstelling ingezet worden voor waterstofpractica voor andere studenten. Het bouwwerk is dan achter de rug. Verder zal de opstelling gebruikt worden om onderzoek te doen naar de efficiency van het systeem, onder andere door te kijken hoe de restwarmte nuttig gebruikt kan worden. De foto’s kreeg ik van Cor Scholte.

Het grijze kastje op de bovenste plank is de brandstofcel. Het vermogen van de brandstofcel is 5 kW. De brandstofcel is ter beschikking gesteld door Nedstack. Alle componenten van het waterstofcircuit zijn ter beschikking gesteld door Eekels.